[37] sukcesja-chiyo.blogspot.com

Adres bloga: "Sukcesja"

Oceniający: Ola i Dominika

Autor: Chiyo

Ocena: niestandardowa

WYJAŚNIENIA

– z założenia miała to być ocena nieszablonowa, ale nie do końca ją przypomina. Ze standardową również ma niewiele wspólnego. Nazwę ją eksperymentem, czymś pomiędzy, bo sama nie wiem, jak to określić.

– powstały dwie oceny: moja i Dominiki. Próbowałam połączyć je w jedną, co okazało się być arcytrudnym zadaniem, ponieważ oceny różniły się od siebie jak ogień i woda. Stąd też chaos, który prezentuję poniżej.  Miałyśmy zgodę szefowej i Chiyo.

– ocena „Sukcesji” była dla nas wyzwaniem, które chętnie podjęłyśmy.

Przepraszam, Chiyo, że tak długo czekałaś.

Treść (61/70)

Od razu muszę powiedzieć, że żadna z nas nie zna się na tradycji, obyczajach, kulturze indyjskiej i dlatego w tej kwestii niewiele pomożemy.

Sukcesja – termin, który kojarzę tylko z prawem, a konkretniej – przejęciem danej spółki przez drugą.

Kolejne: „Żądza władzy jest silniejsza od innych…”– tutaj ucina nam tekst. Pewnie to wina rozdzielczości naszego monitora, ale pomyślałam, że zwrócę Ci uwagę. Dobrze, że w zakładkach można znaleźć cały cytat: „Żąda władzy jest silniejsza od innych namiętności”

Prolog

Co mogłabym powiedzieć o prologu? Jest to moment, kiedy książę młodszy obmyśla plan, jak posadzić swoje cztery literki na tronie, jednocześnie odsuwając od niego młodszego brata. Może już zaczął działać? Problem w tym, że król, choć ma swój wiek, dobrze się trzyma i nie zamierza umierać. Choć z drugiej strony opłaca się czekać. Cóż, zajmijmy się rozdziałami.

1.1   – 1 Zmiany wchodzą bez pukania

Po przeczytaniu pierwszej strony zorientowałam się, że stosujesz ciekawe triki mające na celu przyciągnąć uwagę czytelników. Nie wiem czy robisz to celowo, ale mimo wszystko zaprezentuję:

– zaczęłaś od przedstawienia zmiany w życiu Anavati (wybacz, jeśli w którymś momencie przekręcę jej imię i napiszę Avanti. Nie sposób pozbyć się skojarzenia z magazynem o tej nazwie).

– pokazałaś bohaterkę w działaniu, używając wielu czasowników aktywnych. Efekt – od początku coś się dzieje, akcja jest szybka i momentami nawet zabawna.

– w pierwszym zdaniu ukazujesz myśl bohaterki: „Mistrz Asang będzie wściekły” – rzadko spotykam się z takim rozpoczęciem, ale efekt jest podobny do tego, gdy zacząć dialogiem, czyli przyśpieszasz. Dajesz czytelnikom do myślenia, stosując podobne zabiegi. Trzymając się tych „zasad”, można z pozornie banalnego początku zrobić coś ciekawego, a dobrze wiemy, że im lepiej wystartujemy, tym bardziej zachęcimy ludzi do dalszej lektury.

Mam wrażenie, ze cały czas mówię o tym samym, a na dodatek są to rzeczy oczywiste jak dwa plus dwa równa się cztery, więc idźmy dalej:

Chłopak, który przerwał Anavati występ, zachował się niezbyt kulturalnie. Nie ma to jak wejście w najmniej odpowiednim momencie, prawda?

1.1   – 2 Zmiany wchodzą bez pukania

Opisujesz szczegóły i jest ich na tyle dużo, że ciężko wszystko spamiętać. Oczywiście dobrze, że mamy jasność – wiemy coś o Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, ludności z Barathy, ich kulturze i obyczajach, ale przyznam szczerze, iż osoba, która nie miała styczności z Indiami nie zapamięta połowy faktów.

Poza tym kilkakrotnie wchodziłam w zakładkę o wymowie imion Twoich bohaterów, chociaż może nie powinnam się przyznawać…

Dowiadujemy się, że chłopak, który przeszkodził Anavati w tańcu, to Jesharas. Dodatkowo – są parą. Nie spodziewałam się takiego obrotu spraw, ponieważ dziewczyna zignorowała go podczas występu, zachowała kamienną twarz i wszystko wskazywało na to, że są sobie obcy.

Nawet nowy mentor Anavati, mistrz Endrash, niczego nie zauważył. Swoją drogą nie wiadomo, co o nim myśleć – z jednej strony chce rozwijać karierę podopiecznej, ale obmyślanie planu, jak w odpowiedniej chwili zakończyć jej związek było co najmniej bezlitosne. Jakim więc jest człowiekiem?

1.2  – 1 Brama ze słów

Konflikt Anavati z Jamą był nieco dziecinny, choć powód poważny – pochodzenie obu dziewczyn z pewnością miało znaczenie dla rodziny Jesharasa. Szczególnie, jeśli chodziło o jego siostrę, która nie tylko uważała Anavati za „zbyt przeciętną”, ale po prostu jej nie znosiła. Najczęściej podobna złość nie bierze się z tego, że traktujemy kogoś jak gorszego, ale z zazdrości. Być może Jaima czuła się w pewnym stopniu zagrożona? Zastanawiam się czy nie nadinterpretuję, ale pewnie z czasem wszystko wyjaśnisz.

Czyżby Anavati śpiewała lepiej niż Jaima? Pojedynek pieśniarski, czyli sposób, w jaki konflikt miał być zażegnany, a jednocześnie pewna nauczka dla dziewczyn – owszem, nauczy je to pokory, ale w żadnym wypadku nie sprawi, że będą dla siebie milsze. Zwracając uwagę na Jaimę, która pod naciskiem mistrzów rzuciła krótkie „przepraszam” i wyszła, pomysł mistrzyni Vandary, by pojedynkowały się na pieśni, może nie być trafiony. „W ramach wyrzucenia emocji” – czyli może należy rozumieć to w inny sposób, jak uwagę do dziennika za przewinienie? Jest to standardowa procedura czy tylko jednorazowa akcja?

Zakończyłaś w momencie, gdy podjęto decyzję o pojedynku, tak naprawdę nie pozostawiając dziewczynom wyboru, jednocześnie utrzymując napięcie.

1.3  – 2 Brama ze słów

Czekałam aż akcja się rozkręci, czytając długie opisy. Myślę, że chciałaś jak najdokładniej opisać świat przedstawiony, którego szczegóły nie są do końca Twoim pomysłem, tylko częścią projektu „czykropki”.  Dobrze zapisałam nazwę? Nie wiem jak się do tego odnieść, bo piszesz powieść jakbyś stawiała dom na gotowych fundamentach. Prawdę mówiąc nie wiemy jak duży miałaś udział w ich tworzeniu. Tymczasem wykreowanie świata przedstawionego to istotny element; szczególnie w fantastyce, gdzie autor staje przed wyzwaniem, które często go przerasta – musi określić każdy drobiazg i sprawić, że będzie on wiarygodny. Wszystko jest bardzo dokładnie dopracowane, elementy się łączą i za to masz naprawdę duży plus, ale nie mam pewności jak to ocenić. Na pewno sama wiele wymyśliłaś.

 Co można powiedzieć, czytając o tym, jak mistrz Endrash instruuje Anavati? Cóż, niezła szkoła i dziwne, że dziewczyna się nie poddała. Metody mistrza są niekonwencjonalne – jak np. chwila, gdy kazał Anavati stanąć przed lustrem i stać się wcieleniem pewnej siebie bogini Hitchiki. Uczył ją właśnie takiej pewności, ale też zmieniał sposób myślenia – sytuacja, gdy zrozumiała, dlaczego Jesharas nie mógł napisać tekstu piosenki, którą przygotowywała na pojedynek z Jaimą – nie byłby dość obiektywny.  Ponadto mistrz przekonał ją, by nie broniła własnego zdania, co wytrąci Jaimę i sędziów z równowagi.

Piszę o tym, ponieważ drobne elementy pokazują zmiany w psychice bohaterki, które już teraz stają się coraz bardziej wyraźne.

W pamięci zostają takie szczegóły, jak delikatny dźwięk poruszających się kolczyków mistrzyni Vandary, dzwoneczek – bransoletka u kostki Anavati, a nawet jej ręce, które mimowolnie ciągnęły do spódnicy – wszystko to składa się na klimat powieści, dość specyficzny.

1.2  – 3 Brama ze słów

Pojedynek pieśniarski – Anavati trenowała całymi dniami, mało spała. Jej życiem stało się „ti ra taa dum!” w rytm melodii. W jaki sposób przeciętna dziewczyna podołała takiemu wyzwaniu, będąc pod silną presją? Kto napisał tekst, sam mistrz Endrash? Mógłby zrobić wiele, aby osiągnąć cel, tylko na czym tak naprawdę mu zależy? Jeszcze bardziej zastanawia to, że nagle został mentorem Anavati, a mistrz Asang jakby zbyt chętnie oddał swoją uczennicę. Czyżby został do tego w jakiś sposób zmuszony?

Wiemy już, jaki jest sens pojedynków pieśniarskich – odkąd wybudowano Akademię, stały się obowiązkowym ćwiczeniem i polem do rozwiązywania sporów. Czuję, że jestem w zupełnie innym świecie. U nas dziewczyny walczą na pięści, tam odbywają się pojedynki pieśniarskie.

Kiedy mistrz Endrash po raz kolejny „instruował” Anavati, niemal zmuszając dziewczynę do czytania w myślach, wszystko wyglądało jakby nie potrafiła samodzielnie podejmować decyzji i niemalże przejmowała sposób myślenia mistrza.

Jaima wygrała pojedynek, choć był to szok. Fakt, że być może sędziowie wybrali Jaimę, by szanse Anavati na występ w czasie Dni Otwartych wzrosły, jest nieco niejasny. Jednak mistrz Endrash dobrze kombinuje, a nawet można stwierdzić, że rzeczywiście prowadzi jakąś grę.

1.3  – 1 Dziewczyna w spodniach

Sposób, w jaki poznajemy Upasnę, jest bardzo podobny do tego, jak poznaliśmy Anavati – obie gdzieś biegną, pędzą na złamanie karku. Upasna za złodziejaszkiem, Anavati do Akademii.

Bardzo wyraźnie zarysowałaś osobowość Upasny, ale o tym powiem w punkcie Bohaterowie.

Właściwie nie wiem, co powiedzieć, więc zwrócę uwagę na emocje obecne podczas gonitwy – dzięki nim akcja znów przyśpiesza. Najciekawsze jest to, że nie wyglądają sztucznie.

Zaloty – myślę, że tak można nazwać działania Arana, który nasyła młodszego brata na Upasnę i ten kradnie jej jajka.

Nie wiem czy czegoś nie pomyliłam, ale zaintrygował mnie jeden fakt: „Wytarłszy ręce w spodnie, Upasna wzięła siostrę pod ramię” – spodnie? Induski je noszą? Do tej pory można było pomyśleć, że „Dziewczyna w spodniach” to metafora, a tutaj wyraźnie mówisz, iż nosi spodnie. Mam mętlik w głowie, bo z drugiej strony opisujesz wszystko na tyle przekonująco, by można uwierzyć w każde Twoje słowo, mając znikome pojęcie o Indiach. Cóż, trzeba poczekać na wyjaśnienia. Nie wiem dlaczego, ale jestem przekonana, że wkrótce je znajdę.

1.3– 2 Dziewczyna w spodniach

Zadam idiotyczne pytanie: co to jest podpłomyk, który ze smakiem wcina Upasna?

Opisujesz ją, jej rodzinę i wyjaśniła się sytuacja ze spodniami – składała materiał tak, by je przypominał. Zastanawiam się, w jaki sposób to robiła, po prostu zawijając i mnąc materiał. Niestety nie potrafię wyobrazić sobie, że z tego samego kawałka można uszyć sukienkę i przede wszystkim – jak wygląda imitacja spodni w wykonaniu Upasny. 

Kolejna rzecz – Dni Otwarte Akademii: czy tam połączą się losy Anavati i Upasny? Są zupełnie różne, dlatego byłoby ciekawie, gdyby dwie skrajności się poznały.

Piosenka o czkawce bogini Hicki? Można było się tego spodziewać, ale cała „sytuacja” jest dość kontrowersyjna, może wywołać różne emocje. Osoba, dla której Hicki byłaby przedmiotem uwielbienia, mogłaby się oburzyć; natomiast ten, kto nie ma pojęcia, kim jest Hicki, pewnie by się śmiał. Przykład – Upasna dostała po głowie. Myślę, że celowo wywołujesz dwuznaczne sytuacje i po chwili namysłu można stwierdzić, że to świetny pomysł – nic nie przyciąga czytelników tak, jak sporne sytuacje, gdzie każdy może opowiedzieć się po jednej ze stron. Prowadząc dyskusje, zwracamy uwagę na tekst, jesteśmy ciekawi dalszych losów. Mama Upasny uznała piosenkę za bluźnierstwo, sama Upasna widziała w niej żart. Czytelnicy też pewnie mają własne zdanie w tej sprawie. Nie wiem czy był to celowy zabieg, ale z pewnością skuteczny.

Przemyślenia Upasny o tym, jak wygląda świat poza ich miastem – cóż, chłopczyca, nieco postrzelona, wieczne dziecko, ale w głębi serca wrażliwa, delikatna kobieta, prawda? Może nawet marzycielka. Samym dowodem jest to, że zależało jej, by pójść na Dni Otwarte Akademii, ponieważ chciała posłuchać opowieści ludzi o tym, jak wyglądają ich miejsca zamieszkania. Pomysł ciekawy, trudniej przeciskać się przez tłum.

1.4 –1 Ostatnie ziarenko w klepsydrze

Anavati codziennie niosła modły do Hitchiki, bogini tańca i zabawy – jeśli chodzi o samą wiarę, można to pochwalić: kto byłby w stanie wstawać wcześnie rano i iść do świątyni jeszcze przed zajęciami? Nie znam osoby, która to robi.

Nieco zaskakuje, że nie wybrano Anavati do występu na Dniach Otwartych.  Wszystko prowadziło do czegoś innego.

Dokładne opisy świątyni i czynności, jakie wykonywała Anavati sprawiają, że wyobraźnia zaczyna działać. Miałam wrażenie, że stoję przed misterną rzeźbą ze złota i widzę każdy szczegół, który dostrzegała dziewczyna. Wystarczyłoby zamknąć oczy i wyobrazić sobie delikatny, kobiecy głos mówiący o każdym detalu, by mieć dokładny obraz bogini. Nie wiem jak wyrazić własne odczucia i myślę, że są tu zbędne, jednak ciężko zachować obiektywizm. Może nie każdy lubi wgłębiać się w szczegółowe opisy, ale jeśli już to robi, tekst wciąga.

Mam nieodparte wrażenie, że mistrz Endrash „pomógł” Ennei skręcić kostkę, by to Anavati wystąpiła na Dniach Otwartych. Nie byłoby zdziwienia, choć jest to jedynie domysł.  Przedstawiasz go jako człowieka coraz bardziej bezlitosnego – znów myśli o tym, kiedy zakończyć związek swojej podopiecznej. Niemal steruje jej życiem. Zresztą robił to od początku.

1.4– 2 Ostatnie ziarenko w klepsydrze

Moment, kiedy Anavati opada z sił, zaczyna wątpić. Ćwiczyła dziewiętnaście dni – niewiele, by dobrze przygotować się do występu. Choć jest skromną osobą, na scenie czuła się jak ryba w wodzie.  Walczy tak uparcie, ponieważ jest to walka o marzenia?

Co do samego występu – kolejny etap w życiu dziewczyny.  Był on zalotny, zaskakujący. „Ci wszyscy ludzie zignorowali me krzyki rade(…) „ – można by stwierdzić, że w ten sposób ją skrzywdzili, ale dalsze słowa zbijają z tropu: „Ci wszyscy ludzie, wdzięcznam im, że ukryli prawdę” – jakby śpiewała to z radością. Dominuje tu pewna lekkość, przyjemny nastrój. Nic dodać, nic ująć.

1.4 – 3 Ostatnie ziarenko w klepsydrze

Kawałek pisany z punktu widzenia mistrza Endrasha – ciekawy pomysł przy zachowaniu narracji trzecioosobowej. Podekscytowanie Anavati jest zrozumiałe, ale tajemniczy mistrz… Hm, nie potrafił okazywać uczuć czy się nie cieszył? Zupełnie jakby robił coś pod przymusem, choć wmawiał dziewczynie, że jest na dobrej drodze. Czy naprawdę w to wierzył?

Kolejny konkurs – nie za wiele dla Anavati, która jeszcze niedawno była szarą myszką? Zbyt szybki przebieg kariery wpływa na jej osobowość, ale czy dobrze? Konkurs objęty patronatem księcia to kolejne wyzwanie. Życie dziewczyny zmienia się błyskawicznie. Szansa, owszem, ogromna, tylko ciągle czuję w tym wszystkim podstęp. Kariera Anavati rozwija się zbyt szybko, nawet po części niezależnie od niej, bym mogła pomyśleć inaczej.

1.5  – 1 Gliniane dłonie

Upasna zazdrosna o Anavati? Chciałaby być w czymś dobra? Jest młodą kobietą, która szuka własnej drogi i dusi się w miejscu, gdzie mieszka? Cóż, jak niejeden w jej wieku.

Zastanawia jedna rzecz – Upasna i Sarkini podsłuchiwały, jak ich nieśmiała siostra rozmawia z równie nieśmiałym chłopakiem, stojąc za drzwiami, ale w ich dialogach stawiasz wykrzykniki, np.: „Nie! – Sarkini zakryła usta dłonią. – Nie zrobiła tego!” – krzyczą, a para tego nie słyszy? Czy może używasz wykrzykników po to, by podkreślić podekscytowanie sióstr? Nie wiem jak to obejść.

Szkoda, że drogi Upasny i Anavati się nie zeszły. Przez to wciąż ciężko zrozumieć, co może je łączyć. Efekt – powieść to dwie osobne historie. Pewnie do czasu.

1.5  –2 Gliniane dłonie

Upasna i Sarkini mają plan, by wydać siostrę za mąż? Ich „podchody” i knucie przeciwko Hinati zabawnie wyglądają. Szczególnie śpiewanie piosenki, którą słyszały na Dniach Otwartych Akademii. Nie mam pojęcia jak podsumować  te „starania”. Dziwne, że od początku wciągnęły we wszystko rodziców. Łatwo zorientować się, że Madialu Kocha Hinati, natomiast Aran, jego brat, ma się ku Upaśnie. Poczekajmy na dalszy rozwój wydarzeń.

1.5– 3 Gliniane dłonie

Nieśmiała Hinati… Siostry dobrze zrobiły, bo sama nigdy nie dogadałaby się z Madialu. Ba, nawet nikt nie wiedziałby, iż mają się ku sobie. Bardzo szybko ustalono, że będzie ślub. Dlaczego wezwano znachorkę, by pomogła ustalić najlepszą datę? Jest to zwyczaj?

„Ósmego dnia tygodnia Arme miesiąca Neke” – ojej… Mam ochotę spytać: „o czym Ty mówisz?” Czarna magia. Chciałabym coś zrozumieć, ale niestety. Dla przeciętnego Polaka taka data urodzin jest kompletnie niejasna.

1.6 – 1 Jak bliska jest pieśń ustom

Kolejny konkurs, a Anavati wciąż ma mnóstwo energii. Ciężka praca ją motywuje. Bardzo szybka zmiana – zaproponowała nawet, by podczas występu wcieliła się w boginię Hitchiki. Jeszcze niedawno stała przed lustrem, wyobrażając sobie tę samą boginię i nie potrafiła uśmiechnąć się jak ona.

Mistrz Endrash przyjmuje sukcesy swojej podopiecznej dość chłodno. Może rzeczywiście go nie cieszą? Czyżby coś planował, ale nie sam? Jest do czegoś zmuszany? Wiem, snuję domysły. Rozmowa z Jesharasem to też część planu? Widocznie nadszedł czas, by zniszczyć jego związek z Anavati. Niestety.

1.6– 2 Jak bliska jest pieśń ustom

„Jak bliska ustom jest śpiewana z mocą pieśń, niech tak daleki będzie im smutek” – tak można by podsumować rozdział. Ten cytat idealnie określa stan Anavati. Choć zestresowana, po raz kolejny czuła się jak ryba w wodzie, gdy występowała. Kiedy zaczynała śpiewać i tańczyć, jakby budziła się do życia. Prawdziwa pasja.

Występując po raz drugi tego samego dnia, również dała z siebie wszystko i perfekcyjnie zaliczyła egzamin z tańca. Konkurs, stres, zaraz później biegiem do Akademii na egzamin – niesamowity wysiłek. Nic dziwnego, że nie zwróciła uwagi na Jesharasa. Nie trudno pojąć, że mistrz Endrash musiał porządnie go „prześwięcić”. Nie przytoczyłaś ich rozmowy, być może celowo i dlatego też pojawia się niepewność, napięcie. W powietrzu można wyczuć, że coraz bliżej do odkrycia prawdy o mistrzu Endrashu. Nie ukrywam, że ciekawość mnie zżera, ale idźmy dalej.

1.7  – 1 Szary welon

Aran nieumiejętnie proponuje Upaśnie małżeństwo? Zwracając uwagę na jego osobowość stwierdzam, że mówił poważnie. Natomiast nie wiem jak rozumieć to, że Upasna odmówiła. Przemilczał całą sprawę.

Wybryki Ibhana i Upasny w końcu przyniosły nieszczęście – tak kończy się nieuwaga, niestety. Najgorszy z możliwych scenariuszy – wypadek ojca Upasny. Bardzo wiarygodny opis emocji ze szczególnym naciskiem na strach.

1.7– 2 Szary welon

Ciężko w jakikolwiek sposób podsumować rodzinną tragedię. Na wypadek złożyło się wiele czynników i być może nikt nie był do końca winny, ale…

Emocje tak silne, że mogłyby wywoływać łzy i jednocześnie na tyle bolesne, że nie wykrzesamy z siebie ani jednej łezki, ponieważ to za mało, by wyrazić skrajne uczucia tak dotkliwie, jak Ty reakcję Upasny. Płacz, żal, poczucie winy, ból w głębi serca. Samo to, że potrafiła usiąść pod ścianą, wziąć w ramiona Ibhana i go kołysać pokazuje, jak wrażliwą, czułą i dobrą była osobą, a także jak nie potrafiła poradzić sobie z bólem. Wszystko rozegrało się zbyt szybko, by pytać o to, co właściwie złamał ojciec Upasny. Jej emocje odciągają uwagę czytelników od wszystkiego innego. Słowa nie opiszą tego, co się stało, bo myślę, że żadne słowo, które bym napisała, nie byłoby odpowiednie. Ze wszystkich sił staram się zachować trzeźwość umysłu, ale po poprzednich rozdziałach, które naprawdę wciągają, niestety nie potrafię. Powiem tylko, że Twoim głównym atutem jest kreacja bohaterów.

1.8 – 1 Ścieżka w ziołach ukryta

Wszędzie smutek, pustka, żal, nie mówiąc już o tym, że pogrzeb poprzedził ślub. Szary welon wyrażający żałobę idealnie podkreśla nastrój. Wszystko okala wszechobecny smutek. Nawet ślub nie był tak radosny, jak powinien. Jakby nikt się nie cieszył, co zresztą jest zrozumiałe.

Po tytule można domyślić się, że kiedy Upasna skaleczyła rękę o kamień i przytknęła listek szałwi do rany, postanowiła zostać zielarką, znachorką. Być może znała się tylko na tym. Przez chwilę myślałam, że pierwsza część „Sukcesji” nazywa się „Kamyk w jeziorze”, ale kiedy weszłam w spis treści, przywitało mnie „Piórko na wietrze”. Zaskoczenie, ponieważ drugi podtytuł idealnie pasuje do tej sytuacji, a „Piórka na wietrze” nijak nie mogłam powiązać z pierwszą częścią.

Tymczasem spoufalanie się z Bhasiati byłoby wyrokiem wykonanym na Upaśnie.

Ścinanie włosów nożem? Miałam nadzieję, że Faray zetnie włosy Upaśnie nożyczkami, ale czego można spodziewać się po chłopaku, który z fryzjerstwem ma najwyraźniej tyle wspólnego, co pies z kotem?

Kolejna próba oświadczyn Arana znów musiała się nie udać. Byłby gotów czekać aż Upasna powie „tak”, ale wybrała już inną drogę. Jej decyzja wszystkich zaskoczyła. Wątpię, że dokładnie to przemyślała, ale czasem zmiany są konieczne i nic na to nie poradzimy.

1.8–2 Ścieżka w ziołach ukryta

Nowe oblicze Arana – opiekuńczy i wrażliwy; nawet nie dopuścił, by Upasna sama poszła do Bhasiati, choć się jej bał. Można dostrzec pewien fakt: przedstawiasz mężczyzn jako opiekunów kobiet, choć nie władczych. Stają na wysokości zadania mimo lęków i w tym tkwi ich odwaga. Aran, Madialu, nawet ojciec Upasny, który pragnął szczęścia rodziny – każdy z nich jest mężczyzną, który nie patrzy tylko na siebie i swoje potrzeby. Naczytałam się o różnych „dalekich” kulturach, choć nie bezpośrednio o Indiach i mam w głowie obraz mężczyzny władczego, szanującego tylko siebie, który krzyczy, niejednokrotnie bije kobietę; łapie ją za warkocz i ciągnie przez pokój. Syn patrzy na ojca i gdy dorasta, zaczyna robić to samo. Później bierze ślub i identycznie traktuje żonę. Gdy dziewczyna wraca do rodziców, zostaje odesłana. Kobieta, która urodziła kolejną córkę, potrafiła zaraz po porodzie udusić ją kawałkiem materiału, ponieważ musiała rodzić chłopców. Pewnie nie ma to żadnego związku, ale nie potrafiłam się powstrzymać.

Kolejna rzecz – Upasna zdecydowała i nic jej nie powstrzyma – to jak nagły impuls. Czy po jakimś czasie nie pożałuje?

1.8–3 Ścieżka w ziołach ukryta

Upasna musiała zamieszkać u Bhasiati, by zostać znachorką, ale najgorsze dopiero przed nią – reakcje ludzi pewnie nie będą przychylne. Oby nie spotkała się ze zbytnią agresją.

Intrygująca jest śmierć ojca Upasny. Złamał biodro i uszkodził kręgosłup, co wiąże się z paraliżem i dlatego wolał śmierć. Bhasiati mu „pomogła”, czyli zrobiła coś, by szybko zmarł? Wybrał śmierć, nie chcąc cierpieć? Znachorka przedstawia wszystko dość dziwnie – stwierdziła, że nie mógłby chodzić i całe dnie spędzałby w łóżku, ale przecież ludzie przeżywają podobne urazy. Nie leżą cały czas w łóżku, kiedy kości się zrosną. Często jedynym rozwiązaniem jest wózek inwalidzki, ale to dzięki niemu można się poruszać. Ojciec zostawia rodzinę, którą kocha, podejmując tak drastyczną decyzję? Cóż, może to zależy od człowieka, jego wewnętrznej siły, ale będąc w pełni świadoma, nie posunęłabym się do tego. Mimo wszystko opisujesz inną kulturę i choć nie do końca potrafię zrozumieć, uszanuję to. Tylko czy mogłabyś przybliżyć racje pana Zahmadika? Chciałabym zrozumieć jak wiele determinacji potrzeba, by prosić o taką pomoc. Poza tym – co dokładnie zrobiła Bhasiati? Nie było to niezgodne z prawem? W Polsce mogłaby odpowiadać za morderstwo, stąd ciekawość.

1.9 – 1 Pierwsze krople deszczu

Mistrz Endrash „prześwięcił” Jesharasa, po czym ma czelność pytać Anavati, co się stało – jest coraz bardziej bezczelny. Dobrze wiedział, że po rozmowie z nim chłopak zostawi Anavati. Zrobił to dość drastycznie, niczego nie wyjaśniając. Moment też nie był najlepszy, bo dziewczyna czekała na wyniki konkursu. Kolejnym ciosem było to, że nie dostała się do półfinałów. Rozpłakała się dopiero, gdy wyszła – jakby pierwszymi kroplami, które spadły na ziemię miały być jej łzy, nie od dawna wyczekiwany deszcz.

1.9–2 Pierwsze krople deszczu

Mogłoby się wydawać, że to koniec drogi Anavati do sukcesu, co bardo ją przygnębiło, ale nagle mistrz Endrash wszystko zmienia. Można było domyślić się, że skoro włożył tyle pracy w przygotowanie dziewczyny, mając jakiś plan, nie osiądzie na laurach.

„Uwodzicielski” występ przed następcą tronu brzmi dość tajemniczo. Taniec plus coś więcej? Mam wrażenie, że godząc się, Anavati wpadła w bagno po same uszy. W końcu księciu się nie odmawia. Niestety piękny pałac nie zawsze daje szczęście.

Koniec części pierwszej

Zgrabnie zakończyłaś wszystkie wątki: w międzyczasie odbył się ślub, Upasna w obliczu rodzinnej tragedii odnalazła siebie, Anavati bardzo szybko robi karierę. Dzięki niej niejeden mógłby przypomnieć sobie, jaki był kiedyś, gdy marzenia miały jeszcze znaczenie. Walczyło się o nie z ogromnym zapałem. Niestety często bywa tak, że kiedy spełnimy marzenia dzięki ciężkiej pracy i już wejdziemy na szczyt, zaczynamy się nudzić. Nasz cel nie jest już tak istotny, bo nagle okazuje się, że najważniejsza była droga, którą pokonywaliśmy. Właśnie wtedy odkrywaliśmy w sobie siłę. Jak będzie z Anavati?

2.10 – 1 Oczy za drzwiami

Opisujesz istotne drobiazgi, którymi zachwyca się Anavati. Niestety nie zdążyła zobaczyć wszystkiego – czas na występ. Okazuje się, że była „prezentem” od księcia młodszego dla starszego brata. Prezent oznacza jeden taniec?

Podnosząca się spódnica martwiła dziewczynę, ale wyłapałam w tym coś jeszcze – kiedy biegła do Akademii w pierwszym rozdziale, podnosiła spódnicę coraz wyżej, by móc szybciej biec. Nie zwracała uwagi na ludzi, którzy ją widzieli. Rozumiem, że tym razem sytuacja jest zupełnie inna. Potrafiła ukryć wstyd, czyli mistrz Endrash sporo ją nauczył. Nie wiem jak inaczej podsumować występ.

2.10 – 2 Oczy za drzwiami

Zachwyt księcia dziedzica jest normalny, ale obdarowanie dziewczyny złotym pierścieniem raczej nie należało do codzienności. Czyżby kryło się za tym coś więcej? Być może dla niego to zwykły gest, ponieważ otaczały go bogactwa, ale Anavati nie mogła zareagować inaczej niż soczyście się czerwieniąc, próbując odmówić. Tutaj znów widzimy słowa „księciu się nie odmawia”.

Książę młodszy raczej nie pałał sympatią do brata, skąd więc chęć obdarowywania go prezentami? Być może zależało mu, by starszy brat zainteresował się Anavati. Tylko po co? Mamy kilka nowych zagadek. Tak naprawdę nie sposób zrozumieć celu któregokolwiek z bohaterów. Jeszcze. Dopiero kiedy okazuje się, że książę młodszy wysyła swego sługę, by obserwował Jayanaryę, zaczynam rozumieć sens całego planu – sukcesja, przejęcie tronu. Młodszy brat walczy o władzę. Co z tego wyniknie?

2.11 –1 Nie połączą nas różnice

Polityka, cóż… Nie sądzę, bym potrafiła wypowiedzieć się w tej kwestii. Dostrzegam istotne różnice pomiędzy braćmi. Młodszy to typowy władca, który nie szanuje swojej służby, nigdy nie przeprasza i nie dziękuje, czasem nawet nie zna litości. Starszego nie interesuje polityka, nie miesza się w konflikty, woli stać z boku. Szczerze mówiąc królestwo pod jego rządami nie miałoby świetlanej przyszłości. Choć potrafił rozkazać, wolał żyć we własnym świecie. Czy nie lepiej dla niego, gdyby dobrowolnie oddał tron bratu? Nie wygląda na to, by chciał zostać królem, ożenić się i rządzić.

2.11 – 2 Nie połączą nas różnice

Trochę zaskakujące, że książę dziedzic miał siedem kochanek i ani jednej żony. To jak nierząd pod okiem króla. Dodatkowo cały czas myślał o Kajrasze, którą była Anavati. Swoją drogą – dlaczego mistrzowi tak bardzo zależało, by nie podawała prawdziwego imienia? Nie wierzę w to, że Kajraha brzmi lepiej, dlatego warto ukryć prawdziwą tożsamość. Tu zaczyna się zabawa w detektywa.

Kochanki księcia obawiały się, że po raz kolejny przyprowadzi kogoś nowego i właśnie to zamierzał zrobić. W chwili, gdy był już pewny, pomyślał o czymś bardzo ważnym, prawda? „Kajraha musi być tą, która odmieni moje życie. Ostatecznie”. Byłaby ósmą kochanką, a wierzył, że ta liczba coś znaczy, skoro bogini Hitchiki była ósmym dzieckiem i to do niej zwracał się w potrzebie. Jednak czy nie jest to jedynie nadzieja?

2.12 – 1 Wciśnięta w dłonie

Nuda w Akademii? Mistrz Endrash stracił cały zapał, jakby coś go trapiło. Niezrozumiałe. Tak naprawdę nikt nie wiedział, co działo się w jego duszy.

Książę dziedzic wysyłał listy do Anavati, w których tkwiła pewna tajemnica. Prośba, by znów dla niego wystąpiła. Podekscytowanie dziewczyny bierze się stąd, że pisze do niej sam książę, ale czy nie widzi jego pożądania, zachłanności? Od razu można było zauważyć, że młoda tancerka wywarła na nim ogromne wrażenie, dzięki czemu wpadł w sieci brata. Anavati, tak samo jak i książę dziedzic, jest tylko pionkiem w grze.

2.12 – 2 Wciśnięta w dłonie

Cóż, piękne królewskie ogrody zachwyciły Anavati, prostą dziewczynę z gór. „Jak mało Anavati wierzyła we własne szczęście…” – podsumowujesz. Raczej powiedziałabym: „Głupia, dawaj dyla, póki można!” Niestety dziewczyna jeszcze nie wie, dlaczego dostała zaproszenie. Owszem, chciał, aby wystąpiła, ale zaraz później poprosił, by z nim została. Prośba księcia dla dziewczyny była rozkazem i dobrze wiedział, że nie miałaby odwagi odmówić. Wszystkie próby wymigania się od początku nie miały racji bytu. Kariera Anavati właśnie zaczęła zmierzać w innym kierunku. Nie mogę powiedzieć nic więcej prócz tego, że szczerze jej współczuję.

2.12 – 3 Wciśnięta w dłonie

Mistrz Endrash próbuje wmawiać Anavati, że idzie do pałacu, by rozwijać karierę, a współżycie z księciem nie jest obowiązkiem i dziewczyna się zgadza? Szok. Wyraźnie widać, że mistrz uzgodnił wszystko z księciem za jej plecami. Dziwne jest tylko to, że bardzo szybko poddała się jego woli. Po raz pierwszy tupnęła nogą, zaprotestowała tak odważnie i agresywnie, a poddała się bez walki. W tej chwili ciężko powiedzieć, co w niej tkwi, na jak wiele ją stać. Czyżby chęć „pokazania się” przysłoniła rozum? Przecież wiedziała, na co się pisze. Nigdy nie pomyślałabym, że tak szybko wyrazi zgodę. Przykre.

2.13 – 1 Szelest jedwabiu

Nagle jakby wrzucono Anavati do zupełnie innego świata, pełnego bogactw i piękna, który ją onieśmielał. Nic dziwnego – nie wychowano jej w luksusach. Dla mieszkańców pałacu strojne dodatki, złoto, cenne kamienie były zwyczajnym dodatkiem. Książę dziedzic musiał szanować swoje kochanki, skoro tyle im ofiarował. W zamian chciał bezgranicznego oddania się w jego ręce. Tyle dobrego, że książę raczył poczekać aż będzie gotowa, nim posunie się do czegoś więcej.

Z jednej strony bogactwo, przepych, zachwyt, a z drugiej niepewność, strach i świadomość, że należy się poddać, co doprowadza do pierwszego stosunku z księciem. Dość dokładnie opisałaś seks, a raczej emocje mu towarzyszące. Anavati była jak lalka, którą zaprogramowano do robienia tego, co chciał książę i choć w środku czuła pustkę, nie chciała zbliżenia, ponaglała Jayanarya. Idealne podsumowanie: „ Następcy tronu się nie odmawia. Nigdy i niczego. Mogła wyłącznie schować się za maską Kajrahy i czekać na koniec”

2.13 – 2 Szelest jedwabiu

Nowe życie nie zaczęło się tak, jak powinno, prawda? Anavati pragnęła być tancerką, tymczasem skończyła w łożu księcia. Już teraz widać jak bije się z myślami i nie wie, co robić. Cała sytuacja wygląda jak bajka, w której kryje się pewien tragizm. Tylko po co tak naprawdę Anavati jest potrzebna księciu młodszemu? Jaką rolę ma odegrać w jego spisku? Myślę, że gdyby szczerze porozmawiał z bratem, ten oddałby mu tron i wszyscy wplątani w intrygę mniej by ucierpieli.

Zaskakuje, że kochanki księcia tak ciepło przyjęły jego nową zdobycz. Tego się obawiały, a były dla Anavati wsparciem. Każda z nich miała za sobą jakąś przeszłość i pozostało im tylko trzymać się razem.

2.14 –1 Złote sieci

Mija miesiąc – przeskok w fabule. Książę młodszy najwyraźniej chciał, by Anavati znienawidziła jego brata, ale ta mu współczuła. Wciąż nie rozumiem, co jej nastawienie ma do rzeczy.

Szpieg Adshren – wyraźnie mówisz, że jest to mistrz Endrash. Tylko kim był naprawdę? Nagle okazuje się, że od dawna przygotowywał Anavati do jej „roli”. Spisek trwa od pierwszej strony powieści. W końcu mamy jasność. Elementem planu stało się to, by powiedzieć dziewczynie pół prawdy, co wzbudzi w niej nienawiść do księcia dziedzica. Wątpię jednak, by miał pojęcie o czymkolwiek, co planował jego brat. Adshren pewnie powie prawdę, odpowiednio ją naginając. Pewne jest to, że akcja nabiera rozpędu i zaczyna pędzić do punktu kulminacyjnego, a czytelnik czuje się skołowany i do końca nie wie, w co wierzyć. Nikt nie zorientował się, że Adshren to Endrash? Wystarczy przestawić sobie literki.

2.14 – 2 Złote sieci

Kompletnie „znietrzeźwiony” książę dziedzic poszedł do Anavati, by się pożalić – może to znak, że traktował ją z szacunkiem, nieco inaczej niż resztę kochanek? Z drugiej strony: do kogo mógłby pójść? Dobrze wiedział, co o nim mówią – że jest idiotą niegodnym tronu. Rozkleił się jak dziecko. Mam wrażenie, że w całym tym spisku tylko Jayanarya pokazuje to, co naprawdę czuje. Pomyślałam, że gdyby jednak Jayanarya zasiadł na tronie (jakimś cudem), z ośmiu kochanek na żonę wybrałby właśnie Anavati.

2.14 – 3 Złote sieci

Tajemniczy list – czyli książę młodszy znów działa. Adshren powiedział Anavati tyle, ile jego zdaniem powinna wiedzieć. Wyszło na to, że książę dziedzic od początku maczał w tym palce, by sprowadzić dziewczynę do pałacu. Czy to prawda? Obstawiam raczej księcia młodszego. Spisek był jego pomysłem. W tej chwili naprawdę nie wiem, w co wierzyć. Jestem pewna jednego – Anavati wzięła pod ostrzał niewłaściwego z braci.

2.15 –1 Pokryta sadzą

Mała odskocznia od rzeczywistości, czyli Upasna. Razem z nią poznajemy życie prostych ludzi, natomiast przy Anavati życie w pałacu – skrajności współgrające ze sobą.

Po raz pierwszy losy Anavati i Upasny zaczynają się łączyć. Czy to dobrze? Spotkały się w chwili, gdy Anavati kupowała zioła poronne. Nawet za bardzo tego nie kryła, po prostu powiedziała Bhasiati co chce kupić. Szokująca decyzja, niepodobna do Anavati. Czy chęć zemsty na księciu aż tak ją zmienia? Do tego prosi o rehne. Jest to środek halucynogenny? Nie rozumiem, co skłoniło Upasnę do pomocy Anavati przy zdobyciu trucizny. Co zrobi, kiedy już się zemści? Poczuje satysfakcję?

2.15 – 2 Pokryta sadzą

Anavati żałowała, że pierwsza próba usunięcia ciąży nie powiodła się i próbowała dalej, ale zwykle po jakimś czasie kobiety żałują, że to zrobiły. Pojawiają się wyrzuty sumienia. Jest jeszcze zbyt niedoświadczona i pochłonięta przez gniew, by to przemyśleć, ale psychika już się zmienia. Gdyby nie potrafiła pożałować własnego dziecka, jakim człowiekiem musiałaby być? Jedyne, co ją zaskoczyło, to silny ból. Co jeszcze dziwniejsze – najstarsza z kochanek księcia dobrze wiedziała, jak pomóc dziewczynie. Pewnie nie tylko Anavati usunęła ciążę, będąc w haremie. Przykra prawda. Zabrakło mi słów.

2.15 –3 Pokryta sadzą

Ależ Anavati kłamie, patrząc księciu w oczy. Aż dziwne, że Jayanarya jej wierzy. Podstępem zdobyła rehne, po raz kolejny kłamiąc. Naprawdę nie potrafię powiedzieć nic więcej. Piosenka Upasny o czkawce Hitchiki poprawiła Anavati humor, jednak na krótko. Żyje w kłamstwie i jest okłamywana. Intryga za intrygą, na co dziewczyna nie ma wpływu. Cóż, poczekajmy na ciąg dalszy.

2.16 –1 Chmury i obłoki

Szpieg Adshren chciałby móc powiedzieć więcej niż pół prawdy, by pomóc Anavati? W tej chwili już niczego nie można być pewnym, ale to, że dziewczyna znowu się z nim spotkała i powiedziała o rehne… Pomyślałam: „Ty idiotko…” Anavati nie mogła wiedzieć, że Adshren wciąż wykonuje rozkazy i nie mówi wszystkiego, ale co by było, gdyby powiedział księciu młodszemu o zamiarach dziewczyny? Nie byłoby to „utrudnianie” ich planu? Czy może wręcz odwrotnie – liczyli na coś podobnego?

Jednak Adshren nie przekazał księciu Hamarenowi, co robi Anavati. Ponadto czuł gniew – przez poczynania księcia? To już niemal końcówka „Sukcesji” i dalej nie wiemy, jakim człowiekiem jest Adshren, co siedzi w jego głowie. Czy celowo okalasz go tajemnicą? W punkcie kulminacyjnym będzie to bardzo istotne? Jestem pewna, że nie mówisz o nim wszystkiego w jakimś celu, chociaż teraz zaczynam zastanawiać się, czy to nie jedynie moje wyobrażenia. Może po prostu był człowiekiem, który nie potrafił okazywać uczuć i to wszystko? Cóż, praktycznie od pierwszej strony próbuję go rozgryźć i wszystkie próby kończą się tak samo.

Biedna Anavati, jest zbyt łatwowierna.

2.16 – 2 Chmury i obłoki

Szok – najlepsze podsumowanie. Dawno nie natrafiłam na takie schizy. Wybacz mi słownictwo, ale inaczej tego nie nazwę. Coś niesamowitego. Rehne zadziałało, książę dziedzic traci trzeźwość umysłu. Swoją drogą – przyda się odrobina humoru. Przypowieść o driadzie i chutliwym królu – ojej, tego nie da się opisać, trzeba przeczytać. Czytając któryś raz z kolei i wyobrażając sobie coś podobnego, uśmiałam się do łez. Brzmi niczym bajka dla dorosłych.

Kiedy piszesz z humorem, język wypowiedzi automatycznie staje się luźniejszy, lekki, a opowieść zapada w pamięć.

Kolejna myśl – może nie wypada się śmiać? Książę oszalał, trzeba mu współczuć; w końcu jest to doprowadzenie człowieka do obłędu. Problem w tym, że wszystko wyglądało komicznie.

2.17 – 1 Węzły

Książę młodszy to niezły kombinator, prawda? Dla władzy zrobiłby wszystko. Jest też błyskotliwy i chorobliwie ambitny. W swoją grę wciągnął już tylu ludzi, że nie sposób ich zliczyć. Ile dostawał listów, tylu też miał szpiegów, a to jedynie kilka pionków w grze. Potrafił wykorzystać nawet wojnę domową w Nagarh, by tylko osiągnąć cel i mieć władzę w rękach, a przynajmniej próbował. Muszę to napisać, choć nie powinnam – jest moim ulubionym bohaterem z „Sukcesji”. Spryt, inteligencja, zawiłe intrygi, wyraźnie określony cel, ambicje, siła… Nigdy się nie poddaje, a to, jak usilnie powstrzymuje wybuchy gniewu, choćby przy bracie, sprawia mi frajdę. Jednocześnie z ogromną radością przeczytałabym scenę, w której brutalnie go mordują, cierpi i płacze. Nazwałabym Hamarena antagonistą, czarnym charakterem. Zło ma w sobie coś, co przyciąga ludzi.

2.17 – 2 Węzły

Wszystko wyszło na jaw, prócz poczynań Anavati. Rehne nie można wykryć? Zastanawiam się, co będzie z kochankami księcia dziedzica. Przejmie je Hamaren? Pozwolił  im odejść, więc to chyba koniec roli Anavati,  jest wolna, ale reszta? Dla wszystkich kobiet wieść o szaleństwie księcia była szokiem. Może nawet nie tyle martwiły się o niego, co o siebie.

Udawane współczucie księcia młodszego – bezcenne.

Anavati dopadło poczucie winy – słusznie. W końcu pojęła, że skrzywdziła niewłaściwego człowieka. Ciekawe, co Adshren napisał jej w liściku. Wyjaśnienia? „Spróbuj wrócić do bycia Anavati” – to jak „jesteś wolna”. Koniec z Kajrahą. Wszystko zaczyna się układać, tylko nie wiem, dlaczego mam ochotę udusić tę dziewczynę.

Myślałam, że dotarliśmy do końca powieści, ale zaplanowałaś publikację kolejnego odcinka. Co jeszcze mogłoby się wydarzyć?

1)     Fabuła/Wątki (19/20)

Jeśli chodzi o samą fabułę, powiem szczerze, bez słodzenia – nie jest ona niezwykła, nietypowa, niesamowita, początkowo raczej przeciętna, ale ma w sobie coś, co dodaje jej niecodziennego uroku. Niejeden nie poradziłby sobie z jej przeprowadzeniem, szczególnie na początku, ale Ty jesteś jedną z autorów, którzy mogliby pisać o niczym i mieliby grono czytelników, ponieważ robisz to umiejętnie (piszesz tak, by zaciekawić i rozkręcić akcję w odpowiednich momentach, a to jedynie początek). Powieść jest naszpikowana zwrotami akcji, czystymi emocjami, dokładnie przemyślana. Dopracowałaś każdy szczegół, zadbałaś o wszystkie wątki. Z czasem zakończyłaś nawet te najdrobniejsze, o których czytelnik już nie pamiętał. Nie wiem jak wypunktować, ponieważ prowadzisz fabułę bardzo zgrabnie i z czasem nabiera ona rozpędu, ale z początku czułam pewien niedosyt. Za to na końcu nie potrafiłam wydusić z siebie jednego zdania, bo byłam w takim szoku. Akcja niemal galopowała. Odjęłam punkcik – zgodnie z własnym sumieniem.

2)    Rozwinięcie akcji (5/5)

Co do tego podpunktu nie mam wątpliwości, ponieważ wszystko dzieje się bardzo szybko. Gdyby nie szczegółowe opisy, które spowalniają akcję, można by dostać zadyszki. Czasem trzeba przerwać czytanie, by złapać oddech lub odreagować. Szokujące działania bohaterów, np. to, że Anavati wciąż wierzy swojemu mistrzowi, który od początku ją oszukiwał, usuwa ciążę i podaje księciu dziedzicowi silne mikstury, aby wariował, choć początkowo zobrazowałaś ją jako niepewną dziewczynę z gór, która po prostu marzy. Jej kariera rozwijała się w błyskawicznym tempie, a tak naprawdę wszystko było częścią planu księcia młodszego. Zmienia się dosłownie każdy szczegół. Tak samo było z Upasną, której życie zmieniło się wbrew niej. Tylko w głębi duszy dziewczyny pozostały takie, jak wcześniej, ale „łącząc siły”, obie zaczęły żyć w kłamstwie. Czekam, co z tego wyniknie.

3)    Świat przedstawiony (8/10)

Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na drobiazgowe opisy. Owszem, dokładnie przedstawiają rzeczywistość obecną w powieści, ale chwilami miałam wrażenie, że jest ich za wiele. Bywa, że zaczynasz rozdział od ciekawego wydarzenia, po chwili wtrącając opis tego, co myślą, sądzą bohaterowie lub wyglądu danej rzeczy, pokoju itp., co zajmuje Ci pół strony, stronę. Czytelnik czeka na to, co będzie dalej, a przerywasz i opisujesz inny problem, by później wrócić do początku. Akurat to stało się, gdy książę dziedzic przyszedł po pijaku do Anavati – początek właśnie o tym, następnie rozmowa z eunuchem, by po jakimś czasie wrócić do sprawy pijanego księcia, utulić go. Przyznam szczerze, że podobne „wtrącenia” rozpraszają uwagę, ale nie uważam ich za niewłaściwe.

„Sukcesja”, jak już mówiłam, ma swój urok. Być może jest nim to, że opisujesz zupełnie inną kulturę. Nawet ślub Hinati z Madialu – była ubrana na różowo i zielono – coś zupełnie nowego, ale też ciekawego. Indie są magicznym, kolorowym, ale też złowrogim krajem, co przedstawiłaś, kreując bohaterów i podążając za nimi. Łączysz skrajności, które tworzą całość.

4)    Bohaterowie (10/10)

Co do kreacji bohaterów, muszę Cię pochwalić – tworzysz niesamowite portrety psychologiczne postaci, dbasz o ich wygląd, cechy szczególne, opisy zachowań, a nawet drobnych gestów. Twoi bohaterowie to po prostu osoby z pragnieniami, celami, nadziejami. Dzięki nim pokazujesz czytelnikom przeróżne emocje; uczucia takie, jakimi rzeczywiście są – bez sztuczności. Dzięki temu bohater wydaje się być nie fikcyjną postacią, ale prawdziwym człowiekiem. Każdy z nich coś kryje, ma swoje tajemnice, a niektórzy plan i trzymają wszystko w garści. Jak to zwykle bywa, niekiedy „wszystko” wymyka się spod kontroli. Najbardziej intryguje mistrz Endrash, jednocześnie szpieg, który pracuje dla księcia młodszego i uczy Anavati. Czasem nie wiadomo, czy kłamie. Kiedy mówi prawdę, możemy uznać, że zmyśla. Nic nie jest oczywiste. Zawsze ukrywa uczucia, więc nigdy nie wiemy, kogo chroni. Już myślałam, że chce oszukać Anavati, po raz kolejny wykorzystując jej zaufanie, a jednak nie powiedział księciu młodszemu, że dziewczyna podaje rehne jego bratu. Czyżby znów coś knuł? A może jednak chciał pomóc Anavati?

Anavati: dziewczęcy urok, może drobne kompleksy, ale przede wszystkim niesamowicie silna psychicznie. Walczy o swoje, osiąga cele, choć mistrz nie kieruje nią w odpowiednią stronę. Słowo „kieruje” w stu procentach określa to, co robi nauczyciel. Chwilami można odnieść wrażenie, że kontroluje jej życie. Nie wiem dlaczego Anavati była tak uległa. Może na tyle kochała taniec, że potrafiła poświęcić samą siebie? Droga do sukcesu stała się brudna i dziewczyna tego nie zauważyła. Hm, lub może nie chciała zauważyć?

Upasna: jest postacią najbardziej wyróżniającą się na tle innych. Samo słownictwo dziewczyny mówi o tym, kim jest – podchodzi do życia na luzie, niczym duże dziecko; często żartuje, dużo też biega. Prosta dziewczyna, chłopczyca. Być może nie jest wykształcona, ale za to inteligentna i błyskotliwa. Ma dobre serce. W obliczu tragedii podjęła poważną decyzję i postanowiła, że zostanie znachorką. Impuls czy prawdziwe pragnienie?

Nie wiem, czy dobrze odmieniam jej imię:

Upasna

Upasny

Upaśnie

Upasny

Upasną

Upaśnie

Upasna!

Kompletnie się zamotałam i możliwe, że kilka razy coś przekręciłam. Jak odmienić Upasna przez przypadki?

Chciałam opisać jeszcze księcia młodszego, ale jego żądza władzy wychodzi na pierwszy plan i przysłania wszystko inne. Próbując rozgryźć całą intrygę, która zaprząta myśli, nie potrafię jednoznacznie określić, kim jest książę.

5)    Dialogi/Narracja (9/10)

Dialogi żywe, nacechowane emocjami, nie bije od nich sztuczność. Czasem można odnieść wrażenie, że język nie jest dopasowany do treści. Rzadko, ale jednak. Widać, że wstawki od narratora brzmią inaczej niż dialogi, które są lżejsze, proste, łatwe w odbiorze. Dodatkowo nie masz problemów z ich budową, co zawsze daje duży plus. Odjęłam punkcik, ponieważ mimo sprawnego „prowadzenia” dialogów, moim zdaniem niektórzy bohaterowie mogliby mówić prostszym językiem, a nawet używać pospolitych słów. Na Twoją korzyść działa słownictwo Upasny, która potrafi mówić z zapchaną buzią, tworząc przeciągane wyrazy. Sprawia to wrażenie lekkości w mowie, ale też podkreśla jej osobowość.

Narracja – co najważniejsze: choć prowadzisz ją w trzeciej osobie, chwilami można odnieść wrażenie jakby była to narracja pierwszoosobowa – nie widać narratora, a większość opisów dałoby się wsadzić w usta bohaterów. Brzmią jakby były „wyjęte” z ich umysłów. Przykład – kiedy opisujesz złoty posąg bogini Hitchiki, to jakby Anavati opowiadała o każdym szczególe. Pozwalasz bohaterom myśleć po swojemu, żyć własnym życiem, jednocześnie z zapałem podkreślając uczucia każdego z nich – silną wolę władzy księcia młodszego, jak i chęć zemsty Anavati, ale też ból Upasny i miłość jej siostry – jak widać, są to skrajności. Jako narratorka, po cichu wszystko podsumowujesz, nie trzymając żadnej ze stron. Nikogo nie faworyzujesz. Wbrew pozorom to bardzo trudne, ponieważ autor, tak jak czytelnik, niektórych bohaterów lubi bardziej, innych mniej. Można odnieść wrażenie, że narrator jest niewidzialny i wszystko dzieje się samo.  Osiągnęłaś coś, do czego dąży wielu pisarzy i myślę, że było to niezamierzone.  Kolejna rzecz – nawet na chwilę nie zmieniasz narracji, co samo w sobie wywołuje dobre odczucia. Wielu ludzi ma z tym problem.

6)    Styl (3/5)

Sama nie wiem, jak przydzielić punkty.

Zaproponuję coś: aby styl stał się lżejszy, można trudniejsze, „cięższe” wyrazy zastąpić prostszymi, np. zamiast „iż” częściej wstawiać „że”, ów – ten, tudzież można nawet eliminować, toteż – dlatego albo dlatego też, gdyż – bo, takiż – taki itd. Chodzi przede wszystkim o odbiór tekstu, aby łatwiej było go czytać. Może przemyśl słownictwo?

Kolejne – imiesłowy, zawsze i wszędzie. Radziłabym nieco je ograniczyć. Są troszkę irytujące.

7)     Oryginalność (9/10)

Cóż, kolejny dylemat. Nie natknęłam się na podobny tekst, ale z drugiej strony – gdybym poszukała, znalazłabym sporo o „zbliżonej” tematyce.  Dziś bardzo trudno o oryginalność.

Wiem, że świat przedstawiony w „Sukcesji” , bohaterowie itd. to efekt ciężkiej pracy (Twojej i pozostałych uczestników projektu), wzorujesz się przede wszystkim na tekstach źródłowych. Daję dziewięć punktów, które z pewnością Ci się należą – nie tylko ze względu na wykonanie, ale uczciwe dopracowywanie szczegółów oraz sam pomysł.

Poprawność ( 18/20)

Sprawdzając poprawność, zastanawiałam się po co. Nie zrozum mnie źle, chodzi o znikome błędy, właściwie drobiazgi, które nie do końca mogę nazwać błędami. Wyłapałam powtórzenia, co do których można się spierać.

Żadnych ortografów, interpunkcja w porządku, zdania dopracowane, czyli pewnie już kilkakrotnie poprawiałaś tekst. To widać. Dbasz o każdy szczegół. Zawsze przeliczam punkty odnoszące się do Poprawności, używając sprawdzonego działania matematycznego, ale przy znikomej liczbie błędów w jakiejkolwiek postaci liczenie nie miałoby sensu. Przydzieliłam punkty „na oko”. Do rzeczy:

1.1 – 1 Zmiany wchodzą bez pukania

Nigdy nie było w świątyni tłumów, a już z pewnością nie o tak wczesnej porze, jednak dziś, zupełnie jak na złość, została dosłownie oblężona, utrudniając wyjście.

Powtarza się „nie”.

Niestety, mentor nie dość, że nienawidził spóźnialskich, to jeszcze od samego początku wychwalał właśnie ją za punktualność oraz oddanie. Jakiż to będzie wstyd(…)

Ludzie, ludzie, ludzie, wszędzie ludzie.

Myślę, że tutaj celowo, ale mimo wszystko jeden wyraz powtarza się cztery razy.

Powodów musiały być tysiące, a w zarodku każdego, niczym wykuta w kamieniu zasada, że jak krzyczeć, to głośno, jak pokazywać emocje, to szczerze.

— Ej, ej, ej, ej! To nie plac zabaw!

Dalej, dalej, już tylko kawałeczek, nie mogła się poddać, musiała dać radę, musiała, musiała, musiała!

Chciałaś w tym miejscu podkreślić emocje, powtarzając „musiała”?

Muzyka oraz śpiewy dochodziły zza licznych, pomalowanych złotą farbą drzwi – muzyka oraz śpiewy, którymi zawsze tętniła Akademia

Dysząc ciężko, stanęła wreszcie przed drzwiami prowadzącymi do ostatniej sali na wschodniej ścianie, na skos od schodów, przed drzwiami do jej klasy.

Z całą pewnością nie miała przed sobą mądrej głowy okolonej siwymi włosami oraz brodą. Z całą pewnością nie spoglądały na nią wszechwiedzące oczy.

Mądra głowa okalana siwymi włosami oraz brodą – brzmienie zdania: głowa okalana brodą. Może twarz okalana brodą? Dobrze byłoby w jakiś sposób to przerobić.

— Przepraszam pana najmocniej — wydusiła, na wpół zszokowana, a na wpół zmieszana — ale gdzie jest mistrz Asang?

Anavati nigdy wcześniej nie przypuszczałaby, iż oszukiwanie samej siebie mogło okazać się sztuką, w dodatku sztuką, której nie opanowała.

Bała się, że pomyli słowa, które znała przecież od dziecka. Bała się, że pomyli rytm, który wręcz słynął z prostoty. Bała się, że pomyli kroki, którym daleko było do skomplikowanych. Bała się o najmniejsze drobiazgi, które mogłyby zniszczyć występ i zrujnować ją w oczach mentora.

— Zatoczył dłonią koło przed twarzą. — Kiedy nauczysz się panować nad własnymi myślami, kiedy przekonasz samą siebie, że naprawdę jesteś nie do pobicia i kiedy opanujesz sztukę wplatania aktorstwa w swoje występy — wtedy bez problemów osiągniesz prawdziwy sukces.

1.1 – 2 Zmiany wchodzą bez pukania

Miała dopiero dwadzieścia dwa lata i chociaż zdążył uchwycić w jej spojrzeniu ambicję oraz determinację, dalej posiadała zbyt wiele z swojskiej dziewuszki z prowincji, którą była.

Posiadała zbyt wiele ze swojej dziewuszki z prowincji.

Będąc na piętrze, wystarczyło oprzeć się o balustradę, by ów spokój poczuć. Stamtąd bowiem rozciągał się wspaniały widok na plac i znajdujący się na nim ogródek, w którego centrum postawiono fontannę.

— Rozmawiać, tak? O czym mielibyśmy rozmawiać? — rzuciła przekornie.

Powiedziałabym, że spytała, nie rzuciła, ponieważ przed pauzą pojawił się znak zapytania wskazujący na tę czynność.

— Chcesz wiedzieć, co takiego miałem mistrzowi do przekazania czy nie? — zmienił gładko temat.

— Chcesz wiedzieć, co takiego miałem mistrzowi do przekazania czy nie? — Zmienił gładko temat: cóż, przy czytaniu tego nie wyłapałam, ale Word mi podkreślił i myślę, że ma rację, ponieważ można spytać – co zrobił? Zmienił gładko temat. Nie jest to związane z mówieniem, tylko z daną czynnością. Chociaż… Na tym poprzestanę.

Nie wiedział, nie podejrzewał nawet, że Anavati była zakochana.

Nie, nie mógł pozwolić, aby związek stanął Anavati na drodze po prawdziwy sukces!

1.2 – 1 Brama ze słów

— Powtórzę po raz ostatni: jeśli jeszcze raz zobaczę, że zadajesz się z moim bratem, obiecuję, że zrobię z twojego życia koszmar.

Dowiedziawszy się, iż brat bliźniak zakochał się właśnie w rywalce, w dodatku dziewczynie „ze wsi”, jak nazywała wszystkie osoby spoza stolicy, pękła w niej tama powstrzymująca jawną agresję.

 Jeśli go urwie, jeśli pozwoli emocjom przejąć kontrolę, z całą pewnością nie wytrzyma i kłótnia skończy się krzykiem i łzami.

I dlaczego? Dlaczego, dlaczego, dlaczego?!

Jest to myśl bohaterki, ale… Ojej. Cztery razy powtórzyłaś słowo „dlaczego”. Zapewne celowo, by podkreślić stan emocjonalny Anavati, ale mimo wszystko powtórzenie. Zabrzmiało jak pisk dziecka, które stoi w dużym sklepie i woła: „Mamuś, ale dlaczego?! Dlaczego, dlaczego, dlaczego?!”, robiąc mamie masę wstydu.

Pochłonięta tyradą widziała jedynie zwykłą dziewczynę, która zamykała się w sobie pod naporem obraźliwych słów; dziewczynę zbyt przeciętną, by zwracać na nią uwagę, zbyt pospolitą, by traktować jak równą sobie, zbyt nisko urodzoną, by być godną jej brata.

Trzymał je za ramiona, a oburzone spojrzenie przenosił raz na Jaimę, raz na Anavati. Obie spoglądały w neutralnych kierunkach, byle z dala od czyichkolwiek oczu, byle w jakiś martwy punkt, jakby miało to pomóc w odsunięciu wstydu.

— Mistrzu Charajeeb, proszę się uspokoić. — Głos mistrzyni stał się chłodny – tak chłodny, że wstrząsnął wszystkimi.

Przykład powtórzenia, którego łatwo uniknąć, pisząc np.: „Głos mistrzyni stał się tak chłodny, że wstrząsnął wszystkimi”

Pomimo ustawy o równości, nie każda rodzina mogła sobie pozwolić na luksus wysłania dziecka na wymarzone przezeń studia, nawet pomimo licznych ofert pomocy ze strony państwa. Dlatego też Anavati tym bardziej troszczyła się o reputację.

I dlatego teraz tym bardziej bała się rosnącej na niej rysy. W przeciągu chwili mogła utracić wszystko, co zdołała zyskać, co stanowiło koszmarną wręcz perspektywę.

Pośród zebranych zawisła cisza; gdyby w klasie stała choć jedna klepsydra, dźwięk przesypującego się piasku rozbrzmiewałby wyraźnie we wszystkich kątach. Należała do rodzaju, który nie tylko ciążył, kładąc się na ramionach, ale także irytował obecnością, kusząc do odezwania się, jednocześnie szepcząc o niewygodnych konsekwencjach ośmielenia się.

Tutaj powtarzasz zaimek „się”, ale mam inne pytanie: Cisza czy klepsydra należała do rodzaju (…)? Zdanie nie jest zbyt jasne i gdyby się przyczepić, można uznać, że nie chodzi o ciszę.

— Na kogo ktoś zasługuje bardzo często mija się z tym, czego ów ktoś chce — odrzekł. — Zaś popełnianie błędów i doświadczanie konsekwencji na własnej skórze jest częścią życia. Jesharas otrzymał od bogów własną wolę. Skoro on nie może i nie zamierza żyć za ciebie, dlaczego rościsz sobie prawo do życia za niego?

Spojrzała po otaczających ją mentorach, szukając jakichkolwiek oznak sprzeciwu lub też aprobaty. Obracając głowę to w prawo, to lewo, wprawiała kolczyki w ruch, wypełniając klasę delikatnym dzwonieniem.

1.2 – 2 Brama ze słów

Nie wiedziała, jakim cudem, chociaż podejrzewała, iż mistrz Endrash od razu poznał się na Jaimie. Być może nawet uważał, iż dobrze zrobiła, nie pozwalając się poniżać ani bić. A być może podchodził do sprawy pragmatycznie, uznając, iż co się stało, to się nie odstanie, zaś uczennicę mając za dość dorosłą, by samej wyciągnąć z tego nauczkę.

Może nie „samej”, a „sama”?

(…) wystarczyło wyobrazić sobie postać ukochanego stojącą tuż przed nią, blisko, bardzo blisko, pochyloną jak do pocałunku…

— A teraz stań się Hitchki, kiedy znajduje się na scenie.

Pamiętała to wcielenie bogini – widywała je na obrazach i rzeźbach zarówno w Baratcie, jak i w domu, w górach.

Co więcej, ku własnemu zaskoczeniu uznała ten widok za atrakcyjny – zupełnie jakby odkryła inną stronę siebie. Stronę, o której skrycie marzyła, którą pragnęła w pewnym sensie być.

Brzmienie zdania: jakby marzyła, by być stroną. Poza tym można uniknąć powtórzenia, pisząc: „zupełnie jakby odkryła inną stronę siebie, o której skrycie marzyła (…)”

1.2 – 3 Brama ze słów

Łagodniejsza i ustępliwsza, w obecności kogoś równie przebojowego jak Jaima zostałaby wyparta z pamięci z powodu braku wyrazistego charakteru. Jednak z drugiej strony Anavati, jako osoba o subtelniejszej urodzie i pełniejszych kształtach, miałaby większe szanse zostać uznaną za obiecującą pannę młodą.

— Jak to?! — krzyknęła, gdy drzwi zamknęły się za nimi. — Przecież wszystko poszło gładko, byli pod wrażeniem, wychwalali, więc czemu…?!

Cóż… Co do „czemu”, zawsze będę mieć zastrzeżenia, jednak wyłapałam coś jeszcze – to słówko istnieje w dialogach, natomiast wstawki od narratora, opisy są od niego niemalże wolne. Chciałaś, by dialogi brzmiały bardziej naturalnie? Kiedy pojawiają się słowa z potocznej mowy, a obok nich stoi np. tudzież, iż, ów, nie „gra” to zbyt gładko. Mam dylemat, bo z jednej strony czytając „więc czemu?!”, dostaję białej gorączki, ale jednocześnie wiem, że „czemu” jest coraz bardziej popularne i często zastępuje „dlaczego”. Postanowiłam to przemyśleć. Kiedyś tępiono we mnie nawyk pisania „czemu” zamiast „dlaczego”, ale skoro Chiyo to pisze… Osoba, która prostych błędów nie popełnia, więc pogrzebałam w Internecie i znalazłam coś takiego:


http://www.jezykowedylematy.pl/2010/09/czy-pytanie-dlaczego-wolno-zastapic-skroconym-czemu/

Początkowo „napadły” mnie idiotyczne informacje, ale szukałam konkretów. Niestety nie jestem w stanie wyplenić „czemu” jako „dlaczego”, więc postanowiłam to pominąć, ale i tak będę obstawiać, że w powieści piszemy „dlaczego”, nie „skrótami”. Przeczytałam, że słowo „czemu” pochodzi od rosyjskiego paczemu, co znaczy to samo.

Jeszcze coś – drobne powtórzenia wyrazów, np.:

— Ej, ej, ej, ej! To nie plac zabaw!

Dalej, dalej, już tylko kawałeczek, nie mogła się poddać, musiała dać radę, musiała, musiała, musiała!

Nie do końca rozumiem, w jakim celu to stosujesz, ale wiem, że na początku jest sporo powtórzeń tego typu. Pod koniec „Bramy ze słów” ta „tendencja” zanika. Powtarza się tylko czasem, coraz rzadziej i wtedy dobrze robi powieści – powiedziałabym, że wzmacnia emocje bohaterów, a raczej sposób, w jaki je wyrażają. Natomiast na początku nie odczułam takiego efektu, ponieważ podobnych powtórzeń było troszkę za wiele i zamiast pomóc, zaszkodziły. Być może to tylko moje wrażenie, ale byłam nieco poirytowana. Tak naprawdę nie wiem, co myśleć. Powtarzasz jedno słowo cztery razy, nigdy więcej. Zauważyłaś? A może jest to celowy zabieg?

Cóż, nie uznałam tego w punktacji, ale wymieniłam. Nie odejmuję punktów, tylko powiedz mi, co chciałaś przez to osiągnąć. Nie jesteś pierwszą osobą, która stosuje podobne powtórzenia, ale często autorzy mają w tym inny cel. Czasem dobrze posłuchać, co myśli autor, zanim wydamy jakąkolwiek opinię, dlatego też chętnie poznam Twoje argumenty.

Dodatki ( 10/10)

Kiedy czytałam zakładkę dla oceniających, miałam wrażenie, że jestem małym dzieckiem, któremu uparcie tłumaczy się, iż nie wkładamy gwoździa do kontaktu. Piszesz o rzeczach oczywistych, ale w sumie zawsze lepiej się ubezpieczyć, prawda? Poza tym – oczywiste rzeczy nie zawsze i nie dla wszystkich są jasne. Przyznam szczerze, że podczas pisania oceny ta zakładka pomagała mi zachować dystans.

Muzyka – w sumie dobrze, że umieszczona w osobnej zakładce, a nie nad postem lub pod nim albo, o zgrozo, na górze bloga i odpalająca się sama… Nie każdy może lubić muzykę tego typu. Niestety nie dałabym rady jej słuchać, ale punkt za profesjonalne podejście do sprawy.

Wymowa, źródła, mapy, szablony – kolejne ciekawe dodatki. Gdyby nie zakładka z wymową, szczególnie z początku kompletnie bym się pogubiła. Myślę, że niejeden nie wie jak wymówić Kajraha albo Jayanarya. Plus też za źródła – podałaś linki so stron, z których korzystasz, czyli wszystko jasne i masz jak się bronić, gdyby np. wredny troll wmawiał Ci, że coś skądś skopiowałaś bez czyjejś zgody itp. Ludzie są różni i nigdy nie wiadomo, co komu przyjdzie do głowy, dlatego uważam, że to plus dla Ciebie.

– o powieści, dwa trailery, subskrypcja, dedykacja, podziękowania – może drobne, ale ważne. Szczególnie urzekająca jest dedykacja – kilka prostych słów od serca.

– piosenka Upasny o czkawce Hitchiki oraz przypowieść o driadzie i chutliwym królu: trochę humoru, który wnosi do powieści pewną lekkość. Nawet nie potrafię się wypowiedzieć. Przypowieść jest… niesamowita? To niewłaściwe słowo. Z pewnością zabawna i odrobinkę tragiczna, ponieważ związana ze śmiercią.

Podsumowanie

Na koniec życzę Ci pokładów weny przy pisaniu kolejnych części. Powiedziałam już wszystko, co tylko mogłam i nie wiem, co jeszcze można dodać. Razem z Twoimi bohaterami przeżywałam skrajne emocje. Ostatni raz byłam tak rozstrojona po przeczytaniu „Grzesznicy” Petry Hammesfahr. Masz talent do tworzenia postaci w całej swej okazałości.

Ilość zdobytych punktów:

91/100, czyli Pisarz! (Celujący – 6)

Naprawdę wystawiłam tak wysoką ocenę? Nie myślałam, że to kiedykolwiek nastąpi;) Chiyo, gratuluję udanej powieści.  Jest efektem trzech lat ciężkiej pracy, wciąż wprowadzasz poprawki, czyli jesteś naprawdę zaangażowana i kiedy o tym pomyślę, czuję, że stawiam szóstkę z czystym sumieniem. Czekam na ciąg dalszy:)